Nederland kent – evenals andere landen – veel subculturen. Die subculturen kun je indelen op basis van regio, stad of platteland, sociale klasse, leeftijd, geslacht, beroep, bedrijfscultuur en geloof. Daarnaast zijn er Nederlanders van wie de roots in een ander land liggen, zowel binnen als buiten Europa: Amerika, Duitsland, Marokko, Suriname, Spanje,Turkije etc. Uit welke (sub)cultuur je ook komt, voor iedereen gaat deze regel op: …
Als ik tijdens mijn interculturele workshops aan een groep Nederlanders vraag: “Hoe ervaren jullie het als mensen vaak te laat komen?” dan liegen de reacties er meestal niet om: laatkomers zijn irritant, ze schoppen het schema door de war en ze houden geen rekening met degenen die op hen wachten. Te laat komen is ongepast en respectloos. Vaak worden laatkomers zelfs als onbetrouwbaar bestempeld: “Je kunt niet op ze rekenen.”
Onlangs hoorde ik een anekdote over een Aziatische man die uitgenodigd was voor een sollicitatiegesprek bij een Nederlands bedrijf. Hij had de benodigde diploma’s, capaciteiten en ervaringen, en maakte grote kans om aangenomen te worden. Toch kreeg de Chinese sollicitant de baan niet. Als reden werd vermeld dat hij te afwachtend en te verlegen overkwam: hij maakte geen oogcontact.
Stel, je bent onderweg naar een belangrijke afspraak, bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek. Je wilt daar op tijd zijn om een goede eerste indruk te maken. Onderweg kom je een – voor jou – belangrijk persoon tegen. Een persoon van wie je veel hebt geleerd en iemand voor wie je respect hebt, bijvoorbeeld je voormalige baas. Hij of zij begint een uitgebreid verhaal tegen je te vertellen. Het verhaal duurt en duurt. Intussen zit je op hete kolen. Als je gesprekspartner nog langer blijft doorgaan, kom je waarschijnlijk te laat op je afspraak. Wat doe je?
Het leren herkennen, begrijpen én benutten van culturele verschillen verloopt in drie stappen: Culturele bewustwording: wat zijn mijn eigen culturele normen en waarden? Culturele kennis: welke culturele standpunten heeft de ander? Culturele flexibiliteit: hoe zorgen we ervoor dat die mix aan normen, waarden, standpunten en meningen leiden tot creativiteit en groei i.p.v. ergernissen en ongemak? Deze aanpak wil ik graag met een concreet voorbeeld toelichten.
De komende weken koppelen miljoenen Nederlanders hun caravan of vouwwagen achter de auto. De zomervakantie is begonnen en we sluiten massaal aan in de blikken rij op weg naar het Zuiden, want: daar is het toch anders ‘warm’ dan hier. Hoewel we tegenwoordig voor een prikkie een all-inclusive vliegvakantie kunnen boeken, blijft voor veel Nederlanders kamperen de favoriete manier van vakantie vieren. Waarom doen Nederlanders dat zo graag? En hoe wordt er in Frankrijk (dat in de top drie van fijnste vakantielanden staat) tegen de Nederlandse kampeergewoontes aangekeken?
In het grote internationale hotel op Mallorca waar ik ooit werkte hadden we – als team – de taak om ervoor te zorgen dat de gasten hun geld in het hotel uitgaven in plaats van daarbuiten. Om dat voor elkaar te krijgen organiseerden we iedere avond een compleet programma. Hoe leuker het programma, hoe hoger de baromzet.
Hoe meer kilometers tussen de landen, hoe groter de cultuurverschillen zou je denken. Helaas… niets is minder waar, want ook binnen Europa zijn er tussen landen veel culturele verschillen, zoals bijvoorbeeld tussen Nederland en Frankrijk.
De Franse ondernemer Sébastien vertelde mij dat hij als ambachtelijke Franse bakker in Nederland erg moest wennen aan de Nederlandse directheid: “Niet alleen op het gebied van onderhandelen, maar ook wat betreft de feedback van klanten. Als een klant hier niet tevreden is, wordt dat direct kenbaar gemaakt. Dat is fijn: dan weet je waar je aan toe bent en kun je er meteen iets aan doen. In Frankrijk is het geven van feedback onbeleefd. Klanten komen gewoon niet meer terug, als ze ergens ontevreden over zijn.”
“Zij zijn groot en ik ben klein en dat is niet eerlijk”: bij veel mensen roept deze ietwat beteuterde uitspraak van het tekenfilmfiguurtje Calimero, dat in 1963 voor het eerst op de buis verscheen, herinneringen op. Denkt een kleine partij, persoon of organisatie niet serieus te worden genomen door een grotere partij? Dan wordt dit inmiddels het calimero-complex genoemd: zij zijn groot en ik ben klein. Datzelfde calimero-complex geldt ook tussen buurlanden, maar heet dan het “kleine-burencomplex”: het verschijnsel waarbij landen die aan elkaar grenzen elkaar bekritiseren en bespotten. Dit gaat bijvoorbeeld op voor Engelsen, Schotten en Ieren; voor Zweden, Denen, Noren en Finnen – maar ook voor Belgen, Nederlanders en Duitsers.
All Rights Reserved. © 2018 Studio Odijk | Privacy verklaring | Proclaimer
Recente reacties