Zoals wij in Europa vaak denken dat Amerika overal dezelfde cultuur heeft, denken veel Amerikanen dat Europa een pot nat is. Niets is minder waar, want niet alleen heeft elk land zijn eigen taal, er zijn ook veel culturele verschillen tussen Europese landen. Neem bijvoorbeeld Nederland en Frankrijk: twee totaal verschillende landen met hun eigen gewoontes, tradities, waarheden en principes.

Omdat we bij samenwerken geneigd zijn de andere cultuur te zien, te ervaren en te beoordelen vanuit onze eigen normen en waarden, bestempelen we alles wat anders al snel als negatief of ‘raar’. Als er dan wordt gevraagd naar hoe de problemen opgelost kunnen worden, wijzen mensen meestal naar de andere partij: “Die Fransen moeten …” Terwijl een goede interculturele of internationale samenwerking juist begint bij een kijkje in de culturele spiegel.

Hoewel beide landen veel subculturen kennen, zijn dit de drie belangrijkste zakelijke cultuurverschillen tussen Nederland en Frankrijk die ik in deze blog graag met je deel.

1. Overtuigen: consensus versus confrontatie (culturele dimensie van Akteos)
Eén van de grootste verschillen met de Fransen is dat Nederlanders zich vooral richten op consensus: “We moeten er samen uitkomen.” In discussies vermijden ze conflicten en ontzien ze elkaars gevoelens. Een compromis is de beste uitkomst.

Bij Fransen draait het er meer om wie gelijk heeft. Om een discussie te winnen, gaan ze over het algemeen vaker de confrontatie aan. Voor mensen uit Zuid-Europese landen voelen win/win-situaties als het verliezen van een veldslag. Compromissen sluit je alleen als ze in je eigen voordeel zijn. Er is een sterke winnaarsmentaliteit, waarbij trots een grote rol speelt.

2. Machtastand en leiderschap: egalitair versus hiërarchisch (culturele dimensie van Hofstede)
Machtastand is de mate waarin de minder machtige mensen in een cultuur accepteren dat macht ongelijk is verdeeld. Door het egalitaire karakter en de overlegcultuur is de machtsafstand tussen bijvoorbeeld managers en hun ondergeschikten in Nederland klein. Alleen al het feit dat Hollandse leidinggevenden op de fiets naar hun werk gaan en vaak een broodje kaas eten als lunch, is voor werknemers en werkgevers uit Frankrijk onbegrijpelijk. Het is hier heel normaal dat medewerkers hun leidinggevende bij de voornaam noemen. Beslissingen neem je vaak als team, waarbij de leidinggevende vooral streeft naar voldoende draagvlak en overeenstemming bij alle medewerkers.

In Frankrijk worden organisaties daarentegen vaak gekenmerkt door een strakke hiërarchische structuur. De besluitvorming wijkt daardoor af van de platte organisatiestructuur in Nederland. Status speelt een belangrijke rol.

3. Vertrouwen: taakgericht versus relatiegericht (culturele dimensie van Erin Meyer)
Nederland is een taakgericht land waarbij de arbeidsrelaties gebaseerd zijn op cognitief vertrouwen: het vertrouwen dat is gebaseerd op kennis en vaardigheden. “Je komt je afspraken na, je levert je producten op tijd, dus ik vertrouw je.” De overeenkomst is het contract.

Frankrijk is een land waarbij relaties veel meer gebaseerd zijn op affectief vertrouwen. Deze vorm is veel persoonlijker. Het duurt daarom veel langer voordat het vertrouwen er is. Daar gaan vaak vele etentjes aan vooraf. Loyaliteit speelt een grote rol. Business is persoonlijker, en de relatie is het contract.

Succesvol samenwerken 
Onze denk- en handelswijze zit in ons systeem, het is onze mentaliteit. Maar wat hier goed werkt, kan in andere landen het tegenovergestelde effect hebben.

Culturele dimensies als communicatie, hiërarchie en vertrouwen kunnen op eindeloos veel verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Daarom is het belangrijk en effectief om te weten hoe jouw culturele gedrag over komt op degene met wie je samenwerkt. Dat is nog geen oplossing, maar wel het begin naar wederzijds vertrouwen.

Saskia Maarse is intercultureel spreker, trainer en auteur. Ze geeft lezingen en workshops over cultuurverschillen, cultural awareness en de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen.