Aan een Nederlandse Managing Director die tien jaar voor een internationaal bedrijf in Azië had gewerkt vroeg ik: “Waaraan moest je het meeste wennen bij je terugkomst in Nederland?” Daar hoefde hij niet lang over na te denken. “De vele regels en de overlegcultuur,” antwoordde hij. ”Pak de gemiddelde agenda van de gemiddelde manager in Nederland en je ziet dat een groot deel van de beschikbare tijd is ingedeeld met overleggen en vergaderingen. Het probleem is dat iedereen in Nederland een mening heeft en die mening ook mag verkondigen. Sterker nog: iedere mening wordt serieus genomen. Knopen worden zelden meteen doorgehakt. En iedere meeting eindigt met een nieuw overleg om te bepalen wanneer de volgende vergadering moet gaan plaatsvinden.”
De tompouce … onmogelijk om fatsoenlijk te eten, maar ongekend populair. Vooral met Koningsdag. Waar komt deze lekkernij vandaan, waarom eten we hem massaal op deze feestdag en wat is de beste manier om dit koningsgebak te eten?
Hoewel Italianen de naam hebben – en er waarschijnlijk het meest over praten – zijn ze niet de grootste koffieleuten. Cappuccino drinken na 11.00 uur is in Italië over het algemeen not done. Welke landen domineren dan wel de jaarlijkse lijst van koffie consumerende landen? En wat zegt dat over de cultuur en hoe andere landen daar tegenaan kijken?
Toen de Turks-Nederlandse Hülya, dankzij haar Nederlandse (ex-)vriend, voor het eerst meemaakte, hoe Nederlandse families een verjaardag vieren, viel ze van de ene verbazing in de andere. Zo kwam ze in aanraking met een fenomeen dat zij nog niet kende: het ‘kringetje’ in de huiskamer.
Dit blog gaat over de Nederlandse (zakelijke) cultuur en hoe die wordt ervaren door mensen (met roots) uit andere landen en culturen. Het hoofdstuk gaat dus niet over hoe of wie de ‘de Nederlander’ is. Cultuur gaat immers over hoe je de werkelijkheid waarneemt en niet over hoe de werkelijkheid is.
Iedere cultuur heeft een eigen gevoel voor humor, met eigen grappen en gevoeligheden. Grappen die mensen in het ene land doen schateren van het lachen, kunnen in een andere omgeving tot pijnlijke stiltes leiden. Bij cultuurverschillen in humor gaat het er vooral om wat wel en niet door de beugel kan. Zo kan humor volledig stuklopen op andere percepties over hiërarchie. Twee medewerkers die samen lachen om hun baas: dat kan in de meeste culturen nog wel – mits die baas er niet bij is. Als die baas echter de leider van een land is, of de koning of de koningin, dan is het in veel gevallen oppassen geblazen. Toch hebben alle culturen iets belangrijks gemeen als het om humor gaat.
De Franse ondernemer Sébastien vertelde mij dat hij als ambachtelijke Franse bakker in Nederland erg moest wennen aan de Nederlandse directheid: “Niet alleen op het gebied van onderhandelen, maar ook wat betreft de feedback van klanten. Als een klant hier niet tevreden is, wordt dat direct kenbaar gemaakt. Dat is fijn: dan weet je waar je aan toe bent en kun je er meteen iets aan doen. In Frankrijk is het geven van feedback onbeleefd. Klanten komen gewoon niet meer terug, als ze ergens ontevreden over zijn.”
Het weer in Nederland is een populair onderwerp van gesprek. Inhoudelijke discussies zijn dat zelden: vaak blijft het bij wat prietpraat of geklaag (te koud, te nat of te warm). Dat verandert vanaf het moment dat het kwik onder nul daalt.
Toen de tweede coronagolf in Nederland een paar weken geleden meer besmettingen veroorzaakte dan in andere landen, logen de krantenkoppen en -berichten er niet om:“ Nederlanders weten het altijd beter”, “ Koppig egoïsme maakt van Nederland het slechtste jongetje van de klas”, “ Nederlanders zijn eigenwijs en laks met regels”, De toegenomen besmettingen zouden (deels) het gevolg zijn van de eigenwijsheid, de betweterigheid en het egoïsme van de Nederlanders, omdat zij zich liever niets aantrekken van regels. Klopt dat wel? En welke typisch Nederlandse eigenschappen hebben – los van onze eigen persoonlijkheid – dan de meeste invloed op de individuele keuzes die mensen maken tijdens een crisis zoals de coronacrisis? In dit artikel beperk ik me tot de drie meest relevante culturele aspecten.
Als Nederlanders in een restaurant het eten niet goed vinden, maken ze dat (bijna) nooit kenbaar op het moment dat de ober vraagt of alles naar wens is. Dat kreeg ik vaak te horen tijdens de interviews – die ik voor mijn boeken voerde – met ondernemers en managers uit verschillende landen en culturen. Er zijn 3 redenen waarom Nederlanders hun emoties liever in toom houden en terugdeinzen voor het aangaan van confrontaties.
Recente reacties