Zie je niet dat ik bezig ben? – Over de cultuurverschillen tussen Nederland en Amerika
Saskia Maarse | 5 juni 2023
Het verschil in servicegerichtheid was één van de dingen die de Amerikaanse intercultureel coach Lisa Ross-Marcus opviel toen ze ruim 30 jaar geleden naar Nederland kwam: “Toen ik hier voor het eerst in een restaurant kwam, kon ik de reactie van het meisje dat ik wenkte gewoon niet geloven. Ze zei letterlijk: ‘Zie je niet dat ik bezig ben? ’” Volgens Lisa zijn er verschillende redenen waarom de servicegerichtheid in de Verenigde Staten anders is dan hier.
Vangnet
Allereerst heeft Amerika niet het sociale vangnet dat wij hier kennen. Daarom hebben veel Amerikanen één of meerdere banen nodig om het hoofd boven water te kunnen houden. Dat betekent dat er veel en hard gewerkt wordt; vrije tijd is beperkt. Uit angst hun baan te verliezen – je kunt immers ‘per direct’ ontslagen worden – durven veel Amerikanen niet, of niet te lang, op vakantie te gaan. Dat levert veel stress op.
Claimcultuur
Daarnaast kent Amerika een claimcultuur. Als je je zaken juridisch niet goed regelt en afdekt, kun je een gigantische claim aan je broek krijgen. Niet alleen als werkgever, maar ook als werknemer. Niet voor niets zijn er in Amerika zoveel advocaten. Ben je als klant ontevreden, of heb je een klacht, dan zal het bedrijf – mede uit angst voor een claim – alles in het werk stellen om jouw probleem op te lossen.
Hiërarchie
Als klant ben je in Amerika dus écht koning! In Nederland worden klachten eveneens serieus genomen, maar er zal meer naar een win/win-situatie toegewerkt worden. Er is hier veel minder hiërarchie. Wij zien de klant als een gelijke. We willen hem of haar best tegemoet komen, maar er zijn wel grenzen. De noodzaak tot toegeven aan eisen is – door ons sociale stelsel – vele malen lager.
Het verschil in hiërarchie zie je ook terug in de zakelijke omgeving. Leidinggevenden nemen vaker beslissingen zonder hun team te raadplegen. Er is minder ruimte voor overleg en inspraak.
Masculiene versus feminiene samenleving
Nog een verschil tussen de Verenigde Staten en Nederland – waaruit ook het verschil in servicegerichtheid en de prestatiedrang naar voren komt – is het feit dat Amerika een masculiene cultuur heeft en Nederland een feminiene. Geert Hofstede en Gert Jan hofstede onderzochten masculiniteit-femininiteit als cultuurdimensie. In hun overzicht zien we dat Amerika hoog scoort. Nederland staat als feminiene cultuur, samen met Noorwegen en Zweden, helemaal onderaan.
Feminiene landen streven naar een welvaartsmaatschappij: levenskwaliteit is belangrijk, bescheidenheid en middelmaat zijn de norm en inwoners werken om te leven.
Masculiene landen streven naar een prestatiemaatschappij: uitdaging, salaris en promotie zijn belangrijk, de beste leerling is de norm en inwoners leven om te werken.
Aan de hoop om van krantenjongen tot miljonair op te klimmen klampen nog steeds veel Amerikanen zich vast aldus Lisa Ross-Marcus: “Hun tijdelijke jobs beschouwen ze niet als hun baan voor het leven, maar als tussenstation naar het grote succes. Door hun prestatiedrang hechten ze veel waarde aan positiviteit en enthousiasme – in tegenstelling tot Nederland, waar enthousiasme juist vaak wordt getemperd en als overdreven wordt ervaren.”
Misverstanden
Onwetendheid over dit soort cultuurverschillen kan leiden tot misverstanden. Ook bij sollicitaties. Nederlanders kunnen door hun hang naar gelijkheid en hun feminiene karakter kansen in het buitenland mislopen omdat ze te bescheiden overkomen.
Tegelijkertijd kunnen bijvoorbeeld Amerikanen tijdens een sollicitatie in Nederland flink hun neus stoten op het moment dat ze gaan ‘opscheppen’ over wat ze allemaal aan vaardigheden in huis hebben. Jezelf op de borst slaan is in Nederland not done, terwijl je in Amerika juist op een voetstuk wordt geplaatst als je goed presteert.
Hoewel de Verenigde Staten en Nederland allebei Westers zijn, zijn er dus wel degelijk verschillen. Wil je zaken doen met Amerikanen? Wees dan spontaan, enthousiast, snel, direct, duidelijk en servicegericht.
Over Saskia Maarse
Saskia Maarse is intercultureel expert, spreker en auteur. Ze schrijft en spreekt over de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen.
