Waar komt de Nederlandse regel- en vergadermanie toch vandaan?

Saskia Maarse | 12 juli 2024

“Waaraan moest je het meeste wennen bij je terugkomst in Nederland?” vroeg ik aan een Nederlandse Managing Director die tien jaar voor een internationale zuivelcoöperatie in Azië had gewerkt. Daar hoefde hij niet lang over na te denken. “De vele regels en de overlegcultuur,” antwoordde hij. ”Pak de gemiddelde agenda van de gemiddelde manager in Nederland en je ziet dat een groot deel van de beschikbare tijd is ingedeeld met overleggen en vergaderingen. Het probleem is dat iedereen in Nederland een mening heeft en die mening ook mag verkondigen. Sterker nog: iedere mening wordt serieus genomen. Knopen worden zelden meteen doorgehakt. En iedere meeting eindigt met een nieuw overleg om te bepalen wanneer de volgende vergadering moet gaan plaatsvinden.”

 “Waar komt die regel- en vergadermanie toch vandaan?” vragen niet alleen expats die terugkomen naar Nederland zich af, maar ook vele buitenlanders die hier (tijdelijk) komen werken en wonen. Om dat goed te kunnen begrijpen, moeten we – volgens historicus Herman Pleij – goed beseffen dat Nederland een land is dat is gemaakt – en niet ontstaan. Ondanks hun dagelijkse gevecht met het water moeten onze voorouders hebben bedacht dat dit een heel bijzondere plek zou kunnen zijn om te leven. Maar dan moest er wel eerst wat gebeuren: het aanleggen van De Lage Landen. Met weinig hiërarchie en veel uiteenlopende meningen vestigden de bewoners van de Lage Landen zich in de moerasdelta. Er was nauwelijks centraal gezag. Om stukken land droog te krijgen, en te houden, moesten mensen leren samenwerken en ruzies kunnen vermijden.

Overleg
Er was dus veel onderling overleg nodig om tot overeenstemming te komen – en tot blijvende oplossingen, zoals het ingewikkelde stelsel aan dijken, molens, pompen, gemalen, sluizen, rivieren en sloten. Om dit stelsel in Nederland, dat ons in staat stelt onder de zeespiegel te leven, intact te houden – en chaos in ons kleine land met zoveel inwoners te voorkomen – bedachten Nederlanders strenge regels en controles.

Wie moet er echt aanwezig zijn?
Als gewoontedieren zijn we al gauw geneigd om te doen wat we altijd al deden. Het zijn zodoende vaak de mensen die in het buitenland hebben gewerkt of een andere culturele achtergrond hebben die ons dwingen scherp te blijven. De Manager Director van het zuivelbedrijf vertelde: “Ik heb mezelf – na tien jaar Azië – aangeleerd kritisch naar de geplande meetings te kijken: Wie moet er echt aanwezig zijn? En vooral: wie niet? En moet de betreffende meeting überhaupt plaatsvinden? Ja, regels en overlegstructuren zijn nodig, maar ze moeten wel meegaan met de tijd en ten goede komen aan de productiviteit.”

Wil je meer weten over hoe de Nederlandse zakelijke cultuur wordt ervaren door andere culturen lees dan mijn blog: Wat is typisch Nederlands?

Saskia Maarse is intercultureel spreker, trainer en auteur. Ze geeft lezingen en workshops over cultuurverschillen, cultural awareness en de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen.