Hoewel onbewuste vooroordelen onderdeel zijn van ons mens-zijn – ze voorkomen dat onze hersenen te veel overprikkeld raken door de enorme informatie-overload – beperken ze ons. Ze zorgen voor blikvernauwing en kunnen zelfs schadelijk zijn als we er niets aan doen. Vooroordelen leiden er immers toe dat mensen niet meer individueel beoordeeld worden op wie ze zijn. Om inzicht te krijgen in hoe vooroordelen ontstaan moeten we onze identiteit verkennen en begrijpen welke factoren een rol spelen:
We hebben ze allemaal: stereotypen en vooroordelen. De hele dag door is ons brein bezig met het structureren en benoemen van dingen, gebeurtenissen en levende wezens. Tegelijkertijd kloppen stereotypen vaak niet, en vellen we – overtuigd van ons eigen gelijk – regelmatig een oordeel over het gedrag van mensen om ons heen. Discriminatie komt in alle bevolkingsgroepen van de wereld voor; iedereen maakt zich ongewild en onbewust weleens schuldig aan racisme. Laten we daarom deze actuele thema’s eens onder de loep nemen: Wat zijn stereotypen? Hoe ontstaan vooroordelen? Wat is het verschil tussen discriminatie en racisme? En wat betekent de term ‘wit privilege’?
Tijdens een gastcollege aan de Hogeschool in Amsterdam keek ik de groep internationale studenten regelmatig rond en scande – zonder me ervan bewust te zijn – de studenten op afkomst: “Die blonde jongen met blauwe ogen komt vast uit Noord-Europa, dat Aziatisch meisje vooraan waarschijnlijk uit een Oosters land; en die stille jongen met Afrikaanse looks zou weleens uit Suriname kunnen komen.”
Recente reacties