NAAM: SANDRA VAN ZALINGEN
BEDRIJF: SKLEP HALINKA
IN NEDERLANDS SINDS: 2004
Als kind was de Poolse Sandra van Zalingen zich niet bewust van het communisme: de Duitsers waren slecht en de Russen goed. “Polen is het beste; samen worden we sterk,” werd haar geleerd. Van de wagens met kleding voor de burgers die aankwamen, werd nooit verteld dat die uit het Westen kwamen. Tot 1989 was het contact met andere landen heel beperkt, maar in de jaren 90 veranderde de houding tegenover het Westen. In 2003 vertrok Sandra, in eerste instantie voor vakantiewerk, naar Nederland. Ze viel van de ene verbazing in de andere: hoe goed iedereen Engels sprak en hoe anders de verhouding tussen werknemer en werkgever was. Het is niet bij vakantiewerk gebleven: ze werd gevraagd om een uitzendbureau in Polen op te zetten en van daaruit werknemers voor Nederland te selecteren. Daarna werd ze benaderd voor een functie bij een uitzendbureau in Schiedam, leerde haar man kennen en is in Nederland gebleven. Tijdens haar zwangerschap miste ze bepaalde Poolse lekkernijen. Zo ontstond het idee om een Poolse winkel te beginnen. Na een aantal jaren durfde ze samen met haar man de stap te wagen. Inmiddels zijn er maar liefst vijf vestigingen van Sklep Halinka.
1. Sinds wanneer ben je in Nederland?
Sinds 2004.
2. Hoe ben je ondernemer geworden en waarom?
Om mijn studie Mental Coaching te bekostigen moest ik gaan werken. Mijn broer werkte toen al in Nederland bij een tomatenkwekerij, had op een gegeven moment drie weken vrij en kwam terug naar Polen voor een familiebezoek. Hij vroeg mij om hem die drie weken in Nederland te vervangen. Zodoende vertrok ik in 2003 rond Pasen naar tomatenkwekerij Van den Bosch in Bleiswijk. Het verbaasde mij hoe goed iedereen Engels sprak: tot aan de jaren 90 kregen wij in Polen alleen maar Russisch als extra taal, Engels kwam pas veel later. Toen ik na die zomer thuis kwam, kon ik in één keer mijn studie betalen.
In Nederland werd ik gevraagd om in Polen een uitzendbureau op te zetten en van daaruit de selectie van werknemers voor Nederland te doen. We vestigden ons in het zuiden, waar veel Polen zaten met een dubbele nationaliteit. Het werd door de enorme concurrentie echter geen succes. Eind 2003 kreeg ik een baan aangeboden bij een uitzendbureau in Schiedam, ter vervanging van iemand die met zwangerschapsverlof ging. Ik stopte met mijn studie in Polen, leerde mijn huidige man kennen en raakte onverwacht snel zwanger. Tijdens mijn zwangerschap begon ik Poolse lekkernijen zoals bepaalde worst en snoepjes te missen. Ik ontdekte een Poolse winkel in Den Haag, maar die vond ik veel te duur. Zo ontstond het idee om zelf een Poolse winkel te beginnen. Na de bevalling heb ik een aantal jaren via een uitzendbureau gewerkt. In 2008 vonden mijn man en ik de tijd rijp om een Poolse supermarkt te starten. In februari openden we onze winkel in Schiedam. Mijn man, die accountant is, deed de boekhouding. Mijn neef haalde goederen op uit Polen; zijn vrouw en ik werkten om beurten in de winkel. Eerst reden we elke week zelf naar Polen om bij de groothandel goederen op te halen. Later vonden we een transportbedrijf dat dit voor ons kon doen. Andere producten kochten we via een groothandel in Nederland, maar ook via andere Poolse winkels hier. Ook ontdekte ik een Poolse bakker, waar ik mijn brood kon halen. Ik onderhield zo goed mogelijk mijn contacten met mijn klanten, omdat zij mij tenslotte konden vertellen waar behoefte aan was. Op die manier ben ik lang bezig geweest met het ontwikkelen van mijn assortiment.
3. Ben je problemen tegengekomen toen je ondernemer wilde worden?
De eerste maanden waren moeilijk: ik moest blijven werken voor het uitzendbureau, omdat de winkel in Schiedam te weinig opleverde. Helaas besloten mijn neef en zijn vrouw na een tijdje terug te gaan naar Polen, maar tot onze verbazing lukte het ons ook zonder hen de winkel voort te zetten. Een zwager van mijn man besloot met ons te gaan samenwerken, waardoor we een team kregen waarin we elkaar aanvulden en goed met elkaar konden samenwerken. We besloten om een tweede winkel in Vlaardingen te openen. In beide winkels kwamen niet alleen Polen, maar ook andere nationaliteiten. Al snel kregen we de kans om een derde winkel in Boskoop, een vierde in Hillegom en een vijfde in Haarlem te openen. In elke winkel staan twee personeelsleden; we zijn geopend van 14.00 tot 20.00 uur. Voorlopig houden we het hierbij: zo blijft het overzichtelijk en gaat het niet ten koste van de kwaliteit. Ik probeer iedere dag in een van mijn winkels aanwezig te zijn en kruip zelf graag achter de kassa om contact te houden met de klanten. Aan de andere kant is mijn betrokkenheid ook mijn valkuil. Ervaringen in het verleden hebben mij geleerd mijn grenzen op tijd aan te geven. Maar het contact met mensen vind ik nu eenmaal heel belangrijk en daarom past deze manier van ondernemen ook zo goed bij mij.
4. Wat zijn de verschillen tussen het ondernemen in Nederland en Polen?
Het contact tussen werknemer en werkgever is daar veel afstandelijker dan hier. Om een voorbeeld te noemen: tijdens het tomatenplukken kwam de baas op zijn fiets bellend langs om iedereen te roepen voor de pauze. In Polen zou ergens een harde bel afgaan. De baas en bazin kwamen vaak een praatje maken en waardeerden het dat ik zo hard werkte, wat voor mij een vanzelfsprekende zaak was. Er was wederzijds respect en dankbaarheid. Wat dat betreft heeft Nederland mij alleen maar positieve energie gegeven. In Nederland is alles duidelijk en goed geregeld en is er minder bureaucratie. Ook vind ik Nederlanders nuchterder. Verder zijn Poolse klanten veel kritischer, ik vind Nederlanders makkelijker en flexibeler.
5. Wat vind je typisch Nederlands als het gaat om zaken doen en ondernemen?
Nederlanders plannen op de lange termijn en zijn daar goed in. Ik moet nog steeds wennen aan de ‘agenda’: Polen denken niet zo ver vooruit. Ik probeer wel een balans te vinden in goed plannen en
tegelijkertijd een stuk spontaniteit behouden.
6. Wat heb je meegenomen vanuit de Poolse en de Nederlandse cultuur?
Vanuit de Poolse cultuur de gastvrijheid. Je geeft je gasten het beste eten en de beste slaapplek. Eten betekent bij ons gezelligheid. Vanuit de Nederlandse cultuur: plannen maken op korte en lange termijn, doelen stellen en een stappenplan maken. zijn van je succes
7. Wil je ooit terug naar Polen?
Dat weet ik nog niet, een vakantiehuis in Polen is mijn grote droom, maar er definitief wonen? Ik bewaar mijn jeugdherinneringen en ik ben heel trots dat het nu zo goed gaat met Polen.
8. Wat is het geheim van je succes?
Mijn passie en geduld. Ik ben open naar mijn personeel en zit zelf ook achter de kassa. Ik vind het contact met mijn klanten heel belangrijk, want zij weten immers waar er behoefte aan is.
9. Wat is je favoriete stuk fruit en waarom? #tuttifrutti
De appel: vroeger uit de tuin van mijn oma, binnenkort uit mijn eigen tuin hier.
10. Wat is je favoriete Hollandse product en/of locatie?
Locatie: Schiedam, daar is mijn leven in Nederland begonnen en heb ik mijn eerste winkel geopend. Product: stroopwafels, omdat ze zo lekker zijn natuurlijk!
TIPS van Sandra
1. Heb passie en geduld
2. Blijf met beide benen op de grond, maar durf te dromen!
3. Gebruik de Nederlandse nuchterheid
4. Status mag niet de basis zijn van je succes
5. Wees je ervan bewust dat je eerst moet investeren om te kunnen verdienen
Lees ook het blog: Agendaterreur
Dit interview is gepubliceerd in het boek Tutti frutti (2013)