Skip to main content

Koning, keizer, admiraal

By 3 november 2014februari 23rd, 2024Nieuws

“Ik voel me nooit zo op m’n gemak tussen al die mannen in grijze pakken”, zei een vrouwelijke ondernemer een keer tijdens een vrij formele netwerkbijeenkomst. “Ach”, zei de vrouw naast haar: ”Je moet je gewoon inbeelden dat ze op de toilet zitten, dan is dat gevoel meteen weg”. Ik schoot in de lach en moest direct denken aan een oude reclame: “Koning, keizer, admiraal, Popla kennen ze allemaal…”. Deze reclame haakt in op onze diepgewortelde hang naar gelijkheid. Als we op de toilet zitten zijn we allemaal gelijk, dus doe maar gewoon en verbeeld je vooral niet te veel.

Koning Willy
Gewoon doen zit hier al eeuwenlang ingebakken, en als je overdrijft of je aanstelt word je direct een koppie kleiner gemaakt. Ook als je topsporter, premier of koning bent. Kijk maar naar de filmpjes van LuckyTV waarin filmmaker Sander van de Pavert koning Willem Alexander typeert als de goedgemutste koning ‘Willy’ met Haags accent die alle ceremonies eigenlijk maar ‘gekkighêd’ vindt. In vele andere landen zouden dit soort filmpjes ondenkbaar zijn.

Een belachelijk groot succes
Een wat schokkender voorbeeld (die me altijd is bijgebleven) van onze ‘doe maar gewoon’ cultuur is die van de commotie rondom Ivo Niehe’s reactie op zijn eigen theatershow in Parijs in 2011. Na zijn show liet hij live via een videoscherm aan Pauw en Witteman weten welke complimenten hij allemaal had ontvangen. Hij omschreef zijn eigen show als “een belachelijk groot succes”. Ivo Niehe heeft daarna heel wat over zich heen gekregen. Diverse cabaretiers dreven zodanig de spot met zijn ego, dat hij naar aanleiding van alle commotie liet weten voorlopig niet meer op televisie te willen. Ik had met Ivo Niehe te doen. Hij is toch een talentvolle presentator, spreekt perfect zijn talen, maakt goede tv en blijkbaar ook goede theatershows. Toch maakte hij vlak na zijn theatershow in een moment van euforie een grote fout: hij sloeg zichzelf op de borst en dat is in Nederland NOT DONE!!

Waar komt dat toch vandaan? Onze hang naar gelijkheid, vrijheid en eenvoud? En waarom hebben we zo’n afkeer van hiërarchie en dikdoenerij? Om dat te begrijpen moeten we …

Terug in de tijd
Al in de Middeleeuwen werden de bewoners van de Lage Landen omschreven als nuchter en bot. De verklaring daarvan lag in het koude natte klimaat en het saaie vlakke landschap. Wat wil je, in een drassig land, geteisterd door storm en regen waarbij je ieder moment van de dag tot je knieën in het water kon komen te staan. Daar moest de bevolking wel het nodige van hebben meegekregen. Het scheppen van land in gevecht met water maakte het leven taai: eenvoud, zuinigheid, zelfredzaamheid, onafhankelijkheid, doe maar gewoon en morgen is er weer een dag.

Toen de handel goed op gang kwam waren bezoekers van buiten vooral verbaasd over onze onopvallende manier van handel drijven en de vrijheid die daarmee gepaard ging – je mag zeggen wat je denkt.  Alles was handel en winst was belangrijker dan eer. In het zwart gekleed gingen de handelaren onopvallend te werk. Doe maar gewoon. Zo hield je concurrentie op afstand. Een ander zou er weleens met de buit vandoor kunnen gaan. Nog steeds dragen Hollandse bazen bij voorkeur grijze pakken en gebruiken ze als het even kan de fiets om zich voort te bewegen.

Kleurrijke ondernemers in Nederland
Toen ik de kleurrijke ondernemers uit mijn boek Tutti frutti interviewde kwam deze ‘doe maar gewoon’ mentaliteit vaak ter sprake. Hoe doe je dat? Ondernemen in een land waar je niet met je kop boven het maaiveld uit mag steken?

De Britse Julie Perkins, die Specsavers groot maakte in Nederland liep daar ook tegenaan. Nederlanders zijn kritisch als het gaat om nieuwe diensten of producten. ‘Eerst zien dan geloven’. “Ook vinden ze het moeilijk om over hun eigen succes te praten. Ik heb veel tijd gestoken in het aanmoedigen van onze medewerkers om trots te zijn op je succes en resultaten. Wat me ook direct opviel in Nederland, was dat werken in de retailbranche niet als een carrière wordt gezien. ‘Ik werk in een winkel’, wordt er dan gezegd. In een winkel maak je geen carrière, je rolt er toevallig in. Doodzonde”, aldus Julie, die uiteindelijk bij Specsavers een goede balans vond tussen de Britse prestatiedrang en winnaarsmentaliteit en de Hollandse bescheiden- en nuchterheid.

De kleurrijke ondernemers uit Tutti frutti laten zien dat je best trots mag zijn op je roots en je successen en dat je wel degelijk met je kop boven het maaiveld uit kunt steken… zolang je maar niet te veel lawaai maakt!

 

Bron ‘Terug in de tijd’: Herman Pleij – Moet kunnen 2014

 

Dit blog is tevens gepubliceerd op DeOndernemer.nl

Leave a Reply