Afgelopen zaterdag was het zwarte zaterdag en sloten miljoenen Nederlanders massaal aan in de blikken rij op weg naar de zon in het Zuiden. Voor veel Nederlanders is kamperen de meest ideale manier van vakantie vieren. Waarom doen velen van ons dat zo graag? En hoe wordt er in Frankrijk (vaak de favoriete bestemming voor de zomervakantie volgens CBS) tegen de Nederlandse kampeergewoontes aangekeken?

In ons dagelijkse leven draait alles om routine, comfort en gemak. Toch gaan we uitgerekend in de tijd dat we mogen ontspannen primitief zitten doen op een camping. Voorafgaand hebben we dagenlang rondgerend in huis om alle kampeerspullen bij elkaar te zoeken en deze vervolgens in een te kleine achterbak te proppen. Intussen moet er ook nog worden opgeruimd en schoongemaakt, want dat is wel zo prettig voor degene die op het huis past.

De betekenis van kamperen
Ondanks de voorafgaande stress betekent kamperen voor veel Nederlanders onthaasten, vrijheid en buitenlucht. Een leven op de camping is anders dan thuis, het doorbreekt het dagelijkse patroon. De luidruchtige buren, de stekende muggen en de bezoekjes aan de gemeenschappelijke douches en wc’s nemen we schijnbaar moeiteloos voor lief.

Verschillen
Hoe kijken ze in Frankrijk tegen het Nederlandse kampeergedrag aan? En wat zijn de verschillen tussen Nederlandse en Franse kampeergewoontes? Ik vroeg het aan een aantal Fransen en aan een paar Nederlanders die al jaren in Frankrijk wonen.

Het opzetten van de tent
De Frans-Nederlandse Vincent Merk (Intercultural Management & Community Advisor) observeerde jarenlang Nederlanders op verschillende campings in Frankrijk: “Opvallend is dat Nederlanders de opening van de tent of caravan het liefst naar het centrum van de camping zetten. Daardoor kunnen hun kinderen gemakkelijk met andere kinderen spelen en de ouders ’s avonds met elkaar barbecueën. Zo creëren ze hun eigen nederzetting, een soort ‘klein Nederland’, waar je als buitenstaander moeilijk tussenkomt. De Fransman daarentegen – als die überhaupt kampeert – richt de opening van zijn tent over het algemeen liever zo veel mogelijk naar de buitenkant van de camping voor maximale privacy: dan kan niet iedereen zomaar naar binnen kijken. Nederlanders hebben – net als met hun open gordijnen thuis – minder moeite met deze openheid.”

Ons kent ons
De Nederlandse Marieke, die al ruim 20 jaar in Frankrijk woont, bevestigt dat en voegt eraan toe: “Veel Fransen verbazen zich over het feit dat Nederlanders elkaar altijd opzoeken: ‘Iedereen lijkt elkaar te kennen’.”

Contact met elkaar of met anderen
Een ander verschil is dat Nederlanders meestal met z’n tweeën op vakantie gaan of als kerngezin (ouders met kinderen). De focus ligt op zowel het samenzijn als het contact leggen met andere campinggasten – liefst Nederlanders én op een gezellige en vluchtige manier, zonder dat daar later sociale verplichtingen tegenover staan. Fransen gaan veelal op vakantie in grotere groepen (familie of vrienden). Hun focus ligt op contact met elkaar en trouw zijn aan hun eigen groep.

Nederlandse gierigheid
Uit mijn rondvraag kwam daarnaast naar voren dat veel Fransen niet begrijpen waarom Nederlanders hun eigen eten meenemen op vakantie. Voor de meeste Nederlanders is dat inderdaad de gewoonste zaak van de wereld. Dit ‘zuinige’ gedrag komt voort uit diepgewortelde waarden als onafhankelijkheid, zelfredzaamheid en vrijheid. Omdat Nederlanders niet te afhankelijk willen zijn van anderen, vinden zij het handig en praktisch om vooral eigen spullen mee te nemen. Zo kun je op de camping zelf bepalen wat je wilt eten en wanneer – en je staat niet zo gauw voor onverwachte, hoge kosten. Dat geeft een gevoel van vrijheid.

Koffiecultuur versus eetcultuur
In je korte broek buurten bij de buurman voor een ’bakkie koffie’ en een half uurtje smalltalk: dat wordt eveneens als typisch Nederlands ervaren. Zuid-Europese landen vinden samen uitgebreid eten belangrijk: dat is volgens hen de beste manier om relaties te onderhouden en aan te gaan, óók op vakantie. Nederlanders vinden koffie drinken over het algemeen genoeg om een relatie te starten. Dat is overigens wel een belangrijk sociaal ritueel: “De koffie staat klaar.”

Een kwestie van tijd
Toeristen verbazen zich vaak over en ergeren zich aan het gedrag van andere culturen. Opmerkelijk genoeg voelen ze tegelijkertijd plaatsvervangende schaamte met betrekking tot hun eigen landgenoten in het buitenland. Opeens zien we ‘onszelf’ door de ogen van ‘de ander’ en dat is confronterend. Culturele bewustwording – waarom doen we wat we doen en waar komt dat vandaan? – kan veel verhelderen. En verder is het een kwestie van tijd: als je maar vaak en lang genoeg je favoriete vakantieland bezoekt, raak je vanzelf vertrouwd met die andere gebruiken en gewoonten.

Saskia Maarse is intercultureel spreker, trainer en auteur. Ze geeft lezingen en workshops over cultuurverschillen, cultural awareness en de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen.